Blijf jij jezelf ontwikkelen?

Het is belangrijker dan ooit dat we ons blijven ontwikkelen, of we nu werknemer zijn of ZZP-er. “Ja maar hoe dan”, hoor ik je denken, “ik heb te veel werk”, “ik heb te weinig geld” of “ja, haha, mijn baas ziet me aankomen”. Allemaal veelgehoorde en vaak best legitieme argumenten om niet met onze eigen ontwikkeling bezig te zijn. Wel jammer, want persoonlijke ontwikkeling vergroot onze positie en werkzekerheid op de arbeidsmarkt, die steeds dynamischer wordt, en in verandering door de toename van automatisering en robotisering. En we mogen natuurlijk ook langer doorwerken.

Ik heb geen tijd of geen geld

Tijdens onze tour door Nederland hebben we met name van werknemers gehoord dat ze geen tijd hebben, omdat de werkdruk al zo hoog is en er minder fte’s beschikbaar zijn om het werk te klaren. Soms hadden ze het zelfs zo druk dat ze heel graag bij een kennismakingssessie aanwezig wilden zijn maar het niet voor elkaar kregen om daar twee uur voor vrij te maken in hun agenda. Ze worden geleefd door hun agenda.

En bij ZZP-ers is het veelgehoorde punt waarom ze niet met persoonlijke ontwikkeling bezig zijn dat ze er geen geld voor (over) hebben om zich te ontwikkelen.

Daarom deze blog over persoonlijk ontwikkelbudget waarbij gekeken wordt naar POB bij provincies, gemeenten, bedrijven en naar het persoonlijk ontwikkelbudget voor ZZP-ers en ondernemers.

Deltaplan voor persoonlijke ontwikkeling

Uit onderzoek van CNV Vakmensen onder ruim 1.200 leden bleek dat 37% van hen in 2018 zeker van plan was iets aan scholing te gaan doen. Een kwart zei geen behoefte te hebben aan scholing. “Bij de groep ertussen – bijna 40% – ligt de grootste uitdaging om scholing en ontwikkeling te stimuleren, die groep maakt geen keuze”, aldus cnv voorzitter Piet Fortuin. Hij pleitte daarom voor een Deltaplan voor scholing en ontwikkeling, gedragen door werknemers, werkgevers en de overheid. “Hierbij moet allereerst het bewustzijn bij werkenden worden aangewakkerd, gestimuleerd door werkgevers.”

Een leven lang leren

Op internet is te lezen dat de brancheorganisaties abu, Cedris, nrto en oval een voorstel doen voor een Leven Lang Ontwikkelen. Ook valt te lezen dat werknemers waarin geïnvesteerd wordt met opleidings- of ontwikkelprogramma’s onder meer competenter en tevredener zijn in hun werk. En dat resulteert weer in betere prestaties of hogere klanttevredenheid, en daarmee uiteindelijk ook in een grotere omzet.

Een leven lang leren, is een spreuk die voor mij – Roosmarijn- als ontwikkelaar van trainingsprogramma’s op mijn lijf geschreven is. Terwijl ik dit schrijf zit ik in de trein onderweg naar een congres genaamd ‘Unleashing Innovation in Operational Excellence’. Bij Operational Excellence gaat het om het betrouwbaar en op het juiste moment ontwikkelen, realiseren en leveren van de juiste producten en diensten (waarmee de juiste klantwaarde wordt gerealiseerd) tegen de laagst mogelijke integrale kosten. Twee dagen voeding voor de geest en ondertussen vertel ik de deelnemers daar over onze jaarprogramma’s. Win-win.

Persoonlijk ontwikkelbudget?

Bij veel organisaties en overheidsinstellingen zijn collectieve afspraken gemaakt waardoor er geld is gereserveerd voor de persoonlijke ontwikkeling van iedere medewerker. Zo kan elke medewerker zelf een opleiding, cursus of training volgen die past binnen zijn of haar specifieke pad in de loopbaan. Dit is een mooi initiatief dat ook past bij deze tijd waarbij de verantwoordelijkheid van persoonlijke ontwikkeling bij de medewerker wordt neergelegd. Want het is je eigen verantwoordelijkheid gebruik te maken van dit budget (voor het eind van dit jaar!) en in te zetten voor jouw eigen groei en ontwikkeling.

Je moet wel bij blijven?!

In sommige beroepen is het verplicht om je regelmatig bij te scholen. Deze verplichte scholingen betaalt de werkgever. Maar misschien wil je ook wel eens een workshop, cursus of opleiding volgen die niet direct iets met je eigen vak te maken heeft. In steeds meer cao’s maken vakbonden en werkgevers afspraken over de persoonlijke ontwikkeling van werknemers. Tja, je moet je blijven ontwikkelen, Makkelijk gezegd, maar hoe dan? En is het niet een beetje veel van het goede om na een lange dag werken je ook nog eens voor te bereiden op een cursus in eigen tijd?

Als een werkende doet wat hij of zij leuk vindt en leuk vindt wat ie doet dan is de energiehuishouding op orde en is de vraag of het ‘niet te veel gevraagd is’ m.i. niet aan de orde. Mijn vraag aan jou is: hoe staat het met jouw energiehuishouding? Heb jij aan het einde van de dag nog energie over of ben je meestal uitgeteld? Hoe meer flow je hebt, hoe beter je je voelt en hoe meer ruimte er is voor persoonlijke ontwikkeling. Paradoxaal genoeg hebben mensen met weinig flow juist meer persoonlijke ontwikkeling nodig om te ontdekken waar hun talent, passie en doelen ècht liggen…

Let op: maak je POB voor dit jaar op!

Ik zie en hoor vaak dat medewerkers de POB budgetten niet gebruiken. Vaak weten ze ook niet hoeveel er beschikbaar is. Soms lijkt het wel of werkgevers de medewerkers op dit vlak niet te veel vertellen… Aan de andere kant, soms horen we goede berichten van werkgevers die hun medewerkers stimuleren. Ook horen we van werkgevers die in de maanden november en december er nog even snel aandacht aan besteden waarbij leidinggevenden hun medewerkers (soms standaard) mailtjes sturen met het verzoek om hun individuele budget op te maken.

Mocht jij nu denken: “Oeps, ik heb ook mijn persoonlijk ontwikkelbudget nog niet opgemaakt voor dit jaar”, overweeg dan jezelf in kaart te brengen en boek hier een Talentscan + uitgebreide toelichting. Wees gerust de persoonlijke toelichting van 45 minuten kunnen we op een moment plannen dat het jou schikt.

Aansporen om in jezelf te investeren?

Maar ja, eigenlijk is het toch heel gek hè. Dat veel medewerkers aan het einde van het jaar worden aangespoord om te werken aan hun persoonlijke ontwikkeling, terwijl ze zelf aangeven dat ze er het hele jaar niet aan toe komen… dan klopt er ergens iets niet hè. En ik vraag me eerlijk gezegd af of het ‘aan het einde van het jaar opmaken van je POB’ erg veel zode aan de dijk zet.

Cursus als gadget?

Misschien kiezen medewerkers dan toch snel voor een cursusje die eigenlijk meer een soort gadget is: leuk om te hebben en aan anderen te laten zien dat je het hebt maar niet echt nodig…?

Zo’n gadget-cursus zal in zo’n geval vermoedelijk weinig bijdragen aan de lange termijn persoonlijke ontwikkeling van de medewerker in kwestie.

Ik vraag me daarnaast ook af wat het zegt over de leiders als de medewerkers geen tijd zeggen te hebben voor persoonlijke ontwikkeling. Misschien lees jij dit en heb jij een leidinggevende functie. Dan heb ik een vraag voor jou. Wat zegt het over jouw leiderschapsstijl als jouw medewerkers hun budget niet gebruiken? (Natuurlijk is dit op jouw team niet van toepassing, maar wellicht wel voor een ander.)

Dan over de investering, en wie betaalt?

Dat je een beetje op de hoogte moet blijven van de ontwikkelingen in jouw vakgebied is logisch. Als je nooit iets bij zou leren kun je op een gegeven moment je werk niet meer doen want we leven in een wereld die steeds sneller aan het veranderen is.

Dat doet me denken aan het voorbeeld wat ik vandaag op het congres hoorde, dat telefoonmaatschappijen er vroeger 75 jaar over deden om 50 miljoen wereldwijde gebruikers te bereiken. De mobiele telefoon bedrijven deden hier 12 jaar over, de smartphone business bereikte dit in 3 jaar en de VoIP-telefonie (wat staat voor Voice over Internet Protocol ofwel Internet telefonie) heeft dit in slechts 1,5 jaar bereikt.

Gezamenlijke budget versus persoonlijk budget

In principe moet jouw werkgever ervoor zorgen dat je kunt bijblijven in jouw vak. Noodzakelijke trainingen moet je dus op kosten van de zaak kunnen volgen. Sommige bedrijven hebben gezamenlijke en persoonlijke budgetten voor ontwikkeling. Wil je je kennis over je vakgebied uitbreiden of verdiepen, dan kun je gebruik maken van het gezamenlijke budget. Het persoonlijke budget kun je inzetten voor scholing die niet direct nodig is voor de functie die je nu hebt. Check zelf even of er in jouw cao afspraken zijn gemaakt.

Bijna iedere organisatie heeft een opleidingspotje om ervoor te zorgen dat de juiste kennis, vaardigheden, houding en gedrag op peil blijven of verbeterd worden. In een sterk concurrerende markt met een hoge omloopsnelheid van kennis en voortdurend veranderende klantbehoeften is deze investering de moeite waard.

Investeren in mensen

Als ik iets geleerd heb van twee dagen onderdompelen in Operational Excellence is het wel dat mensen de sleutel zijn tot echte en meetbare vooruitgang. Investeren in je mensen, is investeren in je organisatie of bedrijf. Ook ben je als organisatie op die manier voor de arbeidsmarkt een aantrekkelijke werkgever. Zeker in het geval van schaarste zoals nu in sommige disciplines weer duidelijk het geval is, zullen potentiële werknemers eerder kiezen voor een organisatie die zichzelf profileert met een fatsoenlijk ontwikkelprogramma. dit zien mensen dan als een secundaire arbeidsvoorwaarde.

“Ik ben ZZP-er dus dit geldt niet voor mij”

Ook als je zelfstandig ondernemer bent, met of zonder team, is het belangrijk je te blijven ontwikkelen. En dat hoeft niet alleen op je eigen specialisme te zijn! Ook op het gebied van je persoonlijke ontwikkeling. Want soms houdt een blokkade in jezelf je bijvoorbeeld tegen om een zakelijke doorbraak te kunnen maken. Of ben je heel goed in je vak maar heb je moeite om zichtbaar te zijn. Doorgaans gebruiken wij de stelregel om 10% van je omzet te investeren in je eigen ontwikkeling. Persoonlijk heb ik in sommige jaren minder en in sommige jaren meer dan 30% geïnvesteerd.

Wat ook opvalt

Ook al zien werkgevers de noodzaak om te investeren in medewerkers, er is in de praktijk ook een terugtrekkende beweging gaande. Want waar eerder algemene organisatie brede opleidingsprogramma’s werden aangeboden (zo heb ik zelf ooit bij mijn werkgever Reed Business nog eens een Leiderschapsjaarprogramma mogen doen), wordt het nu vaker zelf aan de medewerker over gelaten om actief te kiezen en aanspraak te maken op een ontwikkelbudget en ook aan hem of haar overgelaten om zelf te zoeken naar een programma, soms geholpen door een HR-collega of loopbaancoach.

Tot slot nog wat veel gestelde vragen – FAQ

In onze tour door Nederland kregen we best wat vragen over persoonlijk ontwikkelplannen en persoonlijk ontwikkelbudget. Vandaar hieronder nog een paar antwoorden op de meest gestelde vragen.

Help, ik weet niet hoe ik me verder wil ontwikkelen?

In je functioneringsgesprek zal vast aan de orde geweest zijn of je op basis van je functioneren een ontwikkelvraag hebt en wat je daarmee denkt te gaan doen. Concrete scholingen als het verbeteren van je technische/inhoudelijke kennis of vaardigheden helpen je dan om bij te blijven in de actuele ontwikkelingen in je vakgebied. Weet je niet waar je je vakinhoudelijk naar toe wilt ontwikkelen? Overweeg dan ons jaarprogramma ‘Verandering Realiseren’. Hierin helpen we je met het in kaart brengen van jezelf, je visie, je team en je persoonlijke leiderschap.

Mag ik met een WW-uitkering een opleiding volgen?

Als je een WW-uitkering hebt, mag je in de Europese Unie een (bedrijfs)opleiding, scholing of een ander re-integratietraject volgen met behoud van je uitkering. Voorwaarde is dat de opleiding een reële kans biedt op een baan.

Vergoedt het UWV de kosten van mijn opleiding?

Het UWV vergoedt in principe geen kosten van een opleiding. Maar er zijn wel bijzondere regelingen. Zo kan je bijvoorbeeld een scholingsvoucher aanvragen. Hier staat omschreven welke regelingen er zijn voor het betalen van opleidingen tijdens een WW-uitkering.

Moet ik het terugbetalen als ik een andere baan heb?

Werkgevers maken meestal afspraken over de terugbetaling van studiekosten bij uitdiensttreding. Dit noemen ze een ‘studiekostenbeding’ en wordt schriftelijk vastgesteld. Hierin staat in hoeveel tijd je de kosten van de studie moet terugbetalen. Ook moet er in staan dat de verplichting tot terugbetaling vermindert naarmate de arbeidsovereenkomst langer duurt. Soms worden er afspraken gemaakt in de cao.

Bij het POB van de provincies is vastgelegd dat dit niet terug betaald hoeft te worden. Wel zo mooi ook: want ontwikkeling is het mooist wat je als werkgever kan bieden en als een werknemer zich niet meer verder kan ontwikkelen dan is het tijd om verder te gaan. Dit geeft voor de werkgever weer ruimte voor frisse energie in de organisatie.

Ik ben ambtenaar wat is de hoogte van mijn POB?

Ben je ambtenaar bij een provincie klik hier en ben je ambtenaar bij een gemeente klik hier. 

Ik ben ZZP-er, zijn mijn studiekosten fiscaal aftrekbaar?

Als de opleiding aansluit bij je (toekomstige) beroep, mag je de kosten aftrekken van de belasting. De kosten van de opleiding minus de eventuele vergoedingen (van bijvoorbeeld de werkgever of een sociaal fonds) moeten hoger zijn dan € 250,-. Check de laatste stand van zaken zelf bij de belastingdienst.

Ps. Ons programma’s ‘Verandering Realiseren’ starten twee keer per jaar in voor en najaar. We hebben een jaarprogramma voor langdurige verandering en een spoedcursus voor een snelle start. Deze programma’s zijn geknipt voor persoonlijke ontwikkeling vanuit het werk.